لوله‌ها از دیرباز نقشی حیاتی در زندگی بشر ایفا کرده‌اند. از انتقال آب آشامیدنی و فاضلاب گرفته تا حمل و نقل نفت و گاز، لوله‌ها در زیرساخت‌های زندگی مدرن ضروری هستند. بدون لوله‌ها، دسترسی به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی دشوار یا غیرممکن خواهد بود. لوله‌ها همچنین نفت و گاز را از منابع به پالایشگاه‌ها و سپس به مراکز مصرف منتقل می‌کنند. لوله‌ها نقش حیاتی در تامین انرژی مورد نیاز جهان ایفا می‌کنند. یکی دیگر از کاربردهای مهم لوله‌ها در بحث کشاورزی است. لوله‌ها برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. درنهایت باید گفت که لوله‌ها در صنایع مختلف مانند صنعت ساختمان، صنعت خودرو، صنعت هواپیماسازی و … کاربرد دارند.
لوله‌ها در انواع مختلفی با جنس‌ها، ابعاد و کاربردهای مختلف تولید می‌شوند. برخی از رایج‌ترین انواع لوله‌ها عبارتند از لوله‌های فلزی مانند لوله‌های فولادی، چدنی، لوله‌های مسی و آلومینیومی، لوله‌های پلاستیکی مانند لوله‌های PVC، پلی اتیلن و لوله‌های پلی پروپیلن و درنهایت لوله‌های کامپوزیتی مانند لوله‌های GRP و لوله‌های FRP.
یکی از انواع پرکاربرد لوله‌های فلزی، لوله مبلی است. لوله مبلی که با نام لوله سبک نیز شناخته می‌شود، یکی از پرمصرف‌ترین لوله‌ها در صنایع مختلف است. این لوله از ورق روغنی (ورق نورد سرد) تولید می‌شود و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد، جایگاه خود را در بازار تثبیت کرده است. کاربردهای لوله مبلی عبارتند از صنعت مبلمان، صنعت دوچرخه‌سازی، صنعت اگزوزسازی، صنعت ساخت کانکس، صنعت کشاورزی و صنعت ساخت درب و پنجره.
به چه مقطعی لوله مبلی گفته می‌شود؟
لوله مبلی یکی از انواع مقاطع فولادی است که در نتیجه فرآیند نورد سرد و از ورق روغنی ساخته می‌شود. لوله مبلی یا لوله سبک که گاهی به آن لوله روغنی نیز می‌گویند، به‌دلیل خصوصیات بی‌نظیرش جایگاه ویژه‌ای در بازار لوله و پروفیل دارد و در حال حاضر در محصولات مختلفی مانند قطعات خودرو و موتورسیکلت، مبل و میز، دوچرخه، لوازم خانگی، کانکس و کانتینر استفاده می‌شود.
استفاده از لوله مبلی در صنایع مختلف به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد آن است. برخی از مهمترین ویژگی‌های لوله مبلی عبارتند از:
- قابلیت کشش سرد
- قطر و ضخامت با دقت استاندارد بالا
- قابلیت جوش پذیری و جوش برداری
- قابلیت آبکاری
- کیفیت سطحی بالا
- انعطاف پذیری و فرم پذیری در خم کاری و کشش
- قابلیت ضد خوردگی و پوسیدگی به دلیل آبکاری شدن
- مقاومت بالا در برابر دمای شدید و مواد شیمیایی چون اسیدها
در عملیات کشش سرد، انتخاب لوله مناسب و طراحی فرآیند، اهمیت به سزایی دارند. در صورت وجود مشکل در هر یک از این مولفه‌ها، لوله خام دچار گسیختگی طولی شده (اصطلاحاً می‌بُرد) و یا به‌شکل قالب درنمی‌آید. گاهی لازم است جهت رسیدن به فرم مطلوب از چند فرآیند کشش یکی پس از دیگری استفاده شود. به عنوان مثال برای رسیدن به لوله‌ای به قطر 6mm از لوله‌ای به قطر 13mm، طی سه مرحله کشش سرد، قطر آن را از 13 به 10، 7.5 و درنهایت به 6mm می‌رسانیم. نکته مهم اینکه عمل فرآیند کشش سرد جزو فرآیندهای سردکاری محسوب شده و در نتیجه مقاومت خمشی لوله یا پروفیل را بالا می‌برد. از این رو گاهی لازم است جهت رسیدن به خواص مطلوب, از عملیات حرارتی بعنوان فرآیند مکمل استفاده شود.
لوله‌های مبلی با دقت بالایی در قطر و ضخامت تولید می‌شوند. این دقت بالا به دلیل استفاده از تجهیزات مدرن و پیشرفته در فرآیند تولید است. لوله‌های مبلی به دلیل جنس و فرآیند تولید، قابلیت جوش پذیری و جوش برداری بالایی دارند. این ویژگی، اتصال لوله‌ها به یکدیگر را آسان و بدون نقص می‌کند.
لوله‌های مبلی را می‌توان به روش‌های مختلف آبکاری کرد. آبکاری به افزایش مقاومت لوله در برابر خوردگی و پوسیدگی کمک می‌کند. لوله‌های مبلی را می‌توان به روش‌های مختلف آبکاری کرد. متداول‌ترین روش‌های آبکاری لوله‌های مبلی عبارتند از آبکاری الکترولیتی، آبکاری غوطه‌وری و آبکاری پاششی. آبکاری الکترولیتی رایج‌ترین روش آبکاری لوله‌های مبلی است. در این روش، از جریان الکتریسیته برای رسوب فلز مورد نظر بر روی سطح لوله استفاده می‌شود. در روش آبکاری غوطه‌وری، لوله‌ها در محلول حاوی فلز مورد نظر غوطه‌ور می‌شوند. سپس با استفاده از یک واکنش شیمیایی، فلز بر روی سطح لوله رسوب می‌کند. در روش آبکاری پاششی، فلز مورد نظر به صورت ذرات ریز درآمده و سپس با استفاده از یک تفنگ مخصوص بر روی سطح لوله پاشیده می‌شود.
سطح لوله‌های مبلی صاف و صیقلی است. این ویژگی به زیبایی ظاهری لوله‌ها و همچنین سهولت در تمیز کردن آن‌ها کمک می‌کند. سطح لوله‌های مبلی به دلیل فرآیند تولید و همچنین جنس آن‌ها (ورق‌های روغنی نورد سرد)، صاف و صیقلی است. همان‌طور که پیش از این توضیح دادیم، لوله‌های مبلی در فرآیندی به نام نورد سرد تولید می‌شوند. در این فرآیند، ورق‌های روغنی از بین غلطک‌های متعددی عبور می‌کنند و تحت فشار و کشش قرار می‌گیرند. این فرآیند باعث می‌شود تا سطح ورق‌ها صاف و صیقلی شود. البته کیفیت ورق‌های روغنی به کار رفته در تولید لوله‌های مبلی، بر صافی و صیقلی بودن سطح آن‌ها تاثیر می‌گذارد. همچنین دقت تجهیزات تولید لوله‌های مبلی، بر صافی و صیقلی بودن سطح آن‌ها تاثیر می‌گذارد. در برخی موارد، پس از تولید لوله‌های مبلی، عملیات پرداخت سطحی مانند پولیش کاری انجام می‌شود که به صاف و صیقلی‌تر شدن سطح آن‌ها کمک می‌کند.
لوله‌های مبلی به دلیل جنس و فرآیند تولید، انعطاف پذیری و فرم پذیری بالایی دارند. این ویژگی به لوله‌ها امکان می‌دهد تا به اشکال مختلف خم و فرم داده شوند. لوله‌های مبلی همچنین به دلیل آبکاری شدن، قابلیت ضد خوردگی و پوسیدگی بالایی دارند. این ویژگی به افزایش طول عمر لوله‌ها و همچنین حفظ کیفیت آن‌ها در شرایط محیطی مختلف کمک می‌کند.
لوله‌های مبلی از مقاومت بالایی در برابر دمای شدید و مواد شیمیایی برخوردارند. این ویژگی به کارگیری این لوله‌ها را در شرایط محیطی سخت و خورنده امکان‌پذیر می‌کند. لوله‌های مبلی از ورق‌های روغنی نورد سرد تولید می‌شوند. این ورق‌ها از فولاد با درصد کربن کم ساخته می‌شوند. فولاد به دلیل ساختار مولکولی و خواص شیمیایی خود، از مقاومت بالایی در برابر دمای شدید و مواد شیمیایی برخوردار است. همچنین در فرآیند نورد سرد، ورق‌های روغنی تحت فشار و کشش قرار می‌گیرند. این فرآیند باعث افزایش استحکام و مقاومت ورق‌ها در برابر تنش‌های مختلف، از جمله دمای شدید و مواد شیمیایی می‌شود.
انواع لوله مبلی
لوله‌های مبلی که با نام لوله‌های سبک نیز شناخته می‌شوند، از جمله مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. این لوله‌ها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند وزن کم، مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری و قیمت مناسب، در طیف وسیعی از کاربردها از جمله ساخت مبلمان، اگزوز، دوچرخه، کانکس، گلخانه و درب و پنجره مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله مبلی مانند سایر لوله‌های فولادی، انواع گوناگونی دارد. برخی از متداول‌ترین انواع لوله‌های مبلی عبارتند از لوله سبک (لوله مبلی) بدون درز و لوله سبک (لوله مبلی) درزدار.
لوله‌های مبلی بدون درز از ورق‌های روغنی نورد سرد بدون ایجاد درز و جوش تولید می‌شوند. لوله‌های بدون درز به دلیل نداشتن درز جوش، از مقاومت و استحکام بالاتری برخوردارند و برای کاربردهایی که نیاز به تحمل فشار و تنش‌های بالا دارند، مانند سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک، مناسب‌تر هستند.
لوله‌های مبلی درزدار از ورق‌های روغنی نورد سرد با ایجاد درز جوش مستقیم تولید می‌شوند. لوله‌های درزدار به دلیل وجود درز جوش، از مقاومت و استحکام کمتری نسبت به لوله‌های بدون درز دارند، اما قیمت آن‌ها نیز به طور قابل توجهی پایین‌تر است. معمولاً با توجه به کاربردهایی که لوله مبلی دارد، معمولاً از نوع درز دار آن استفاده می‌شود و به همین دلیل این نوع دارای تقاضای بسیار زیادی است.
ضخامت لوله مبلی
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌هایی که میان لوله صنعتی و لوله مبلی وجود دارد، اختلاف آن‌ها در ضخامتشان است. معمولاً ضخامت لوله‌های صنعتی با توجه به کاربردی که دارند، بیشتر از لوله مبلی است و گاهی تا چند برابر آن است. لوله مبلی اصطلاحاً به تمامی لوله‌هایی اطلاق می‌شود که از ورق‌های نازک‌تر از 2 میلی‌متر (معمولاً از 0.4 میلی‌متر تا 1.5 میلی‌متر) تولید می‌شوند. ضخامت‌های 0.7، 0.8، 0.9، 1، 1.2 و 1.5 میلی‌متر لوله مبلی تقاضا و کاربرد بیشتری دارند و جزء ضخامت‌های پرفروش این لوله محسوب می‌شوند.
انتخاب بین لوله مبلی و لوله صنعتی به کاربرد مورد نظر بستگی دارد. برای کاربردهایی که نیاز به ضخامت و استحکام بالا دارند، لوله صنعتی مناسب‌تر است. برای کاربردهایی که نیاز به وزن کم و قیمت مناسب دارند، لوله مبلی انتخاب بهتری است.
کاربردهای لوله مبلی
همان‌طور که در جای جای این مقاله اشاره کردیم، لوله مبلی دارای کاربردهای زیادی در صنایع مختلف است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- قطعات خودرو و موتورسیکلت
- ترک بند موتور
- قطعات حوزه دریایی و کشتیرانی
- تجهیزات بیمارستانی
- لوازم خانه و آشپزخانه
- ساخت تخت خواب فلزی
- سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر
- تولید فوتبال دستی
- تولید فر و اجاق گاز
- صندلی تاشو
- صنلی چرخدار
قیمت لوله مبلی
عوامل بسیاری، همواره بازار آهن‌آلات را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و موجب نوسان قیمت یک محصول خاص یا تغییر در وضعیت کلی بازار آهن می‌شوند. قیمت لوله مبلی نیز از این قاعده جدا نیست. عواملی مانند قیمت ارز، وضعیت کلی بازار آهن و قیمت ورق روغنی به صورت مستقیم، نرخ لوله مبلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قیمت این محصول به طور کلی براساس وزن آن اعلام می‌شود.
عوامل موثر در قیمت لوله مبلی به شرح زیر می‌باشد:
- قیمت جهانی ورق سرد روغنی
- هزینه های فرآیند آبکاری
- هزینه تولید و انرژی کارخانه ها
- قیمت ارز
- تعرفه گمرکی
- کیفیت و برند
نکته مهمی که ممکن است در زمان خرید لوله مبلی توجه شما را به خود جلب کند، این است که با وجود ضخامت کمی که این لوله‌ها دارند اما در برخی مواقع قیمت بیشتری نسبت به لوله‌های فولادی ضخیم‌تر دارند. این موضوع دلایل مختلفی دارد اما یکی از علت‌های اساسی این اتفاق، تقاضای بالای لوله‌های مبلی است. با این حال قیمت لوله سبک در واحد وزن این محصول نسبت به قیمت نمونه سنگین بر واحد وزن بیشتر می‌باشد ولی به دلیل وزن پایین‌تر لوله مبلی نسبت به سایر لوله‌ها در کل قیمت پایین‌تری را نیز دارد. به همین دلیل در صنایعی که نیاز به ضخامت‌های پایین‌تر است از این دسته لوله‌ها استفاده می‌گردد.
دیدگاهتان را بنویسید