در دنیای امروزه‌ی سینما، مخاطبان این حرفه را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد، گروه اول کسانی که تنها به سینما به عنوان یک سرگرمی نگاه می‌کنند و می‌خواهند با تماشای آثار سینمایی اوقات فراغت خود را سپری کنند، و دسته‌ی دوم کسانی که سینما را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند و رویای سینماگر شدن را در سر دارند. شاید نقدکردن حرف‌های آثار سینمایی برای گروه اول آن‌چنان کاربردی نداشته‌باشد و تنها داشتن اطلاعات محدودی از یک فیلم برای آن‌ها کافی باشد، اما دسته‌ی دوم نیاز دارند که تمامی ابعاد آثار سینمایی را به صورت موشکافانه بررسی کنند و خیلی چیزها‌ درباره‌ی سینما را از همین نقدها بیاموزند.

بنابراین یکی از عناصر مهم در عرصه‌ی سینما منتقدان سینما هستند.درواقع منتقدی شغلی تخصصی در‌عرصه‌ی سینما است و منتقد کسی است که به بررسی آثار سینمایی می‌پردازد تا در نهایت مشخص کند که چه آثاری برای مخاطبان مناسب است و چه اشکالاتی در این آثار وجود دارد. داشتن دانش و تخصص و همچنین تجربه در رابطه با سینما ویژگی‌های اساسی و بسیار مهمی برای یک منتقد هستند، اما یکی از موارد بسیار مهمی که یک منتقد باید به آن توجه کند و همیشه به آن پایبند باشد تجزیه و تحلیل آثار سینمایی بدون غرض‌ورزی شخصی و به صورت کاملا بی‌طرفانه است، چرا که اگر مخاطبان متوجه شوند که منتقدی نه از روی علم و دانش بلکه به دلایل شخصی از فیلمی تعریف می کند و یا آن را بی کیفیت اعلام می‌کند، آن منتقد اعتبار خود را از دست می‌دهد.

هدف ما از تهیه‌ی این مقاله معرفی چند تن از بهترین منتقدان سینمای ایران می‌باشد، بنابراین اگر شما نیز از دوستداران سینما هستید و علاقه دارید که بهترین منتقدان ایرانی در این عرصه را بشناسید در ادامه‌ی این مطلب ما را همراهی کنید.

هوشنگ گلمکانی

نخستین منتقدی که ما در این لیست معرفی می‌کنیم هوشنگ گلمکانی است چرا که وی جایزه‌ی بانفوذترین منتقد 30 سال گذشته‌ی سینمای ایران از انجمن منتقدان هنر و همچنین جایزه‌ی بهترین منتقد هنری را از بنیاد روزنامه‌نگاران دریافت کرده‌است. وی علاوه بر منتقدی در زمینه‌ی روزنامه‌نگاری، مترجمی و کارگردانی نیز فعالیت دارد.

او طی یک نظرسنجی از منتقدان و روزنامه‌نگاران سینمایی، به عنوان مؤثرترین منتقد 30 سال اخیر سینمای ایران برگزیده‌شد. گلمکانی متولد گرگان و دانش‌آموخته‌ی دانشگاه هنر تهران در رشته‌ی سینما می‌باشد. همچنین گلمکانی سردبیر ماهنامه‌ی فیلم امروز است و فعالیت نویسندگی نیز دارد و کتاب‌های آقای بازیگر، آوای موسیقی و از کوچه سام از آثار او هستند.

خسرو دهقان

خسرو دهقان در سال 1326 در شهر شیراز متولد شد.وی علاوه بر ناقدی سینما به تدریس سینما نیز می‌پردازد. جالب است بدانید که وی علاوه بر تحصیلات سینمایی، فوق لیسانس حسابداری صنعتی نیز دارد. دهقان در جشنواره‌های زیادی به عنوان داور حضور داشته‌است و همچنین در هفتمین دوره از جشن کتاب سال سینمای ایران نیز به عنوان دبیر حضور داشته‌است.

این منتقد سینما کتابی به نام نسیه و نقد نیز به نگارش درآورده‌است که این کتاب در سال 1396 انتشار یافته‌است. خسرو دهقان تجربه‌ی همکاری با مجله‌ی فیلم را نیز داشته‌است. همچنین ایشان در نقد ده فیلم برتر تاریخ سینما صحبت های بسیار خواندنی و جذابی داشته است.

ایرج کریمی

بدون شک یکی از مهم‌ترین منتقدان سینمای ایران مرحوم ایرج کریمی بود، چرا که وی در زمینه‌ی کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی نیز کارنامه‌ی درخشانی دارد. مرحوم کریمی دانشجوی رشته‌ی مهندسی مکانیک از دانشگاه امیرکبیر بود اما به دلیل علاقه‌ای که به حرفه‌ی سینما داشت این رشته را کنار گذاشت. وی سال‌ها در مجله‌ی فیلم به نگارش نقد مشغول بود و نقش مهمی را در ارتقای سینمای ایران در زمینه‌ی نقد ایفا کرد.

مرحوم ایرج کرمی همچنین در زمینه‌ی تألیف و ترجمه‌ی کتاب نیز فعالیت داشت. متأسفانه سینمای ایران آن‌طور که باید قدر مرحوم کریمی و هنرش را ندانست و ایشان مدت طولانی به دلیل موانعی که بر سرراهش قرار داشت موفق به ساخت فیلم نشد و سرانجام پس از 8 سال در سال 1393 فیلم سینمایی نیمرخ‌ها را ساخت. فیلم داستان مردی مبتلا به سرطان را روایت می‌کند، و درواقع مرحوم کریمی نیز در زمان ساخت فیلم مبتلا به سرطان مغز و استخوان بود اما عوامل فیلم از این موضوع بی‌خبر بودند، و گویا مرحوم کریمی این فیلم را باتوجه به حال و هوای خویش کارگردانی کرده‌است. مرحوم کریمی 6 سال با بیماری سرطان جنگید و متأسفانه در سال 1394 از دنیا رفت.

امید روحانی

و آخرین منتقدی که به معرفی آن خواهیم‌پرداخت، جناب آقای امید روحانی منتقد، بازیگر و نویسنده است. نکته‌ی بسیار جالب آن است که روحانی فارغ‌التحصیل رشته‌ی پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای تخصص بیهوشی از دانشگاه شهید بهشتی می‌باشد.

بسیاری از مخاطبان سینما امید روحانی را فقط به عنوان یک بازیگر می‌شناسند چرا که وی کارنامه‌ی هنری مفصلی در زمینه‌ی بازیگری دارد، اما باید گفت که ایشان فعالیت خود در سینما را به عنوان منتقد سینما آغاز کرد و منتقد سینمایی موفقی نیز می‌باشد، همچنین با ماهنامه‌ی سینمایی فیلم نیز همکاری کرده‌است.

می‌توان گفت که معروفیت امید روحانی از زمان پخش سریال محبوب ساختمان پزشکان به کارگردانی سروش صحت شروع شد. در ضمن باید اشاره کرد که امید روحانی پزشک بسیاری از بزرگان سینما مانند علی حاتمی و عباس کیارستمی نیز بوده‌است.